«Πολλές απλές άλλα αναγκαίες μεταρρυθμίσεις εισάγονται  με το νομοσχέδιο για την ισχυροποίηση της δικαιοσύνης»

Μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Αργολίδας τόνισε:

Επιλύουμε προβλήματα στον τομέα της δικαιοσύνης, Ικανοποιώντας  πάγια αιτήματα των εκπροσώπων της Δικαστικής εξουσίας.
Το Νομοσχέδιο επιλύει το θέμα της αποζημίωσης του Νομικού παραστάτη των οικονομικά ασθενέστερων πολιτών. Αυτό αποτελεί ένα πολύ θετικό βήμα προς την ισότιμη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη όλων των πολιτών.
Καταργείται η διαδικασία του αυτοφώρου των δια του τύπου τελουμένων αδικημάτων.
Εισάγεται ο θεσμός του Ευρωπαίου Εισαγγελέα ώστε να ενισχυθεί το έργο της Δικαιοσύνης στον πόλεμο κατά του Οικονομικού εγκλήματος, της απάτης και της διαφθοράς. Βίντεο  https://youtu.be/-H9R0VNggKQ

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι

Τo υπό ψήφιση Νομοσχέδιο  επιλύει ζητήματα που άπτονται της αποτελεσματικότητας της Δικαιοσύνης και της λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος.
Καταρχήν, πρέπει να υπογραμμισθεί ότι πρόκειται για νομοσχέδιο που στα τέσσερα πρώτα κεφάλαια περιλαμβάνει θετικές ρυθμίσεις, στην κατεύθυνση της θεσμικής θωράκισης του εθνικού μας δικαίου με βάση το ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο  και  βελτιώνει  την οργάνωση του δικαιοδοτικού και σωφρονιστικού μας συστήματος στα δυο τελευταία.
 Το νομοσχέδιο ήρθε να ανακουφίσει τους εμπλεκόμενους φορείς και χαρακτηρίστηκε μάλιστα  και από τον εισηγητή της αξιωματικής αντιπολίτευσης ως μια «φιλότιμη προσπάθεια να εξορθολογιστεί το σύστημα».
 Σταχυολογώντας θα ήθελα να σταθώ, από το πρώτο κεφάλαιο, το οποίο αναφέρεται στην κύρωση του Πρωτοκόλλου 16 της ΕΣΔΑ, στο γεγονός ότι ενεργοποιείται πλέον η δυνατότητα στα ανώτατα Δικαστήρια της χώρας μας να υποβάλλουν αιτήματα γνωμοδοτήσεων προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (το λεγόμενο ΕΔΔΑ). Τούτο σημαίνει ότι διευρύνεται και διευκολύνεται η ερμηνεία και η εφαρμογή των δικαιωμάτων και ελευθεριών που κατοχυρώνονται με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανρθώπου, διαμέσου της ανοιχτής «επικοινωνίας» του ΕΔΔΑ με τα ανώτατα εθνικά μας δικαστήρια με σκοπό την αποτελεσματική προάσπιση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών των συμπολιτών μας.
Το δεύτερο κεφάλαιο, αναφορικά με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2016/343 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου συνεισφέρει τα μέγιστα στην ενίσχυση των αρχών της ασφάλειας του δικαίου, της εμπιστοσύνης των πολιτών και της εμπέδωσης του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Ειδικότερα, κατοχυρώνονται με τρόπο ρητό και απερίφραστο τα δικαιώματα των υπόπτων, των κατηγορουμένων και των καταδικασθέντων υπό το πρίσμα του τρόπου εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης. Κατοχυρώνεται, επίσης, το δικαίωμα αυτών των προσώπων να ασκήσουν αγωγή αποζημίωσης σε περίπτωση παραβίασης του τεκμηρίου της αθωότητας, ενώ ως προς το βάρος της απόδειξης, διευκρινίζεται ότι αυτό δεν το φέρει ο κατηγορούμενος υπό την έννοια ότι δεν θα υποστεί τις δυσμενείς συνέπειες εξαιτίας της αδυναμίας του να αποδείξει τους ισχυρισμούς του. Με τον τρόπο αυτό θωρακίζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα του κατηγορουμένου στο εθνικό μας νομικό σύστημα.
Στο τρίτο κεφάλαιο περιλαμβάνονται ευρωπαϊκές διατάξεις σχετικά με την έκδοση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, η οποία, επίσης, κινείται στο πνεύμα της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των εκζητούμενων και της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης αποφάσεων, οι οποίες εκδίδονται ερήμην του ενδιαφερόμενου προσώπου.
 Στο  τέταρτο εισάγεται ο θεσμός του Έλληνα Ευρωπαίου Εισαγγελέα, όπως θεσπίστηκε στον Κανονισμό 2017/1939 της ΕΕ, ο οποίος, μεταξύ άλλων, θα συνεπικουρήσει στην καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος, των εγκλημάτων διαφθοράς και της απάτης. Πέραν δε τούτων γίνεται  περιγραφή τόσο των αρμοδιοτήτων, του όσο και του τρόπου επιλογής του από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, με εισήγηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.
Όπως τόνισα και στην αρχή, το πέμπτο και το έκτο κεφάλαιο αντιμετωπίζουν ζητήματα καθημερινότητας, ενίσχυσης και διευκόλυνσης της λειτουργίας της δικαιοσύνης. Αυξάνονται οι θέσεις των δικαστικών λειτουργών κατά 8 συνολικά, διευκολύνεται η κάλυψη των εξόδων μετάβασης δικαστικών λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων για την εκτέλεση της υπηρεσίας τους σε μεταβατικές έδρες. Εμπεδώνονται οι δημοκρατικές διαδικασίες κατά τη ρύθμιση ζητημάτων οργάνωσης και λειτουργίας των δικαστηρίων όλων των βαθμών, με τον αποκλεισμό του δικαιώματος παρέμβασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στις τροποποιήσεις του Κανονισμού λειτουργίας των δικαστηρίων που υιοθετεί η Ολομέλεια των Δικαστηρίων. Όλες οι πιο πάνω ρυθμίσεις αποτελούσαν πάγια αιτήματα των εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας. Επιπροσθέτως, λαμβάνεται μέριμνα για τη δομή της οικονομικής εισαγγελίας και της εισαγγελίας διαφθοράς, προκειμένου να καθίσταται εφικτή η απόσπαση προσωπικού στην πρώτη, όταν αυτό απαιτούν υψηλής και εξειδικευμένης τεχνογνωσίας υποθέσεις, καθώς και η απόσπαση ή η μετάθεση ένοπλου προσωπικού, δηλαδή στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. στη δεύτερη.
Πολύ σημαντικό είναι το νεοεισαχθέν άρθρο 28 με σκοπό την ενίσχυση του θεσμού της νομικής βοήθειας, πολύτιμου «εργαλείου» των χαμηλότερων οικονομικών στρωμάτων, που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αντεπεξέλθουν στα δικαστικά έξοδα. Συγκεκριμένα, οι δικηγόροι που ορίζονται από το θεσμό αυτόν δεν χρειάζεται πλέον να προκαταβάλουν οι ίδιοι με δικές τους δαπάνες τα έξοδα για τις υποθέσεις αυτές.  Υιοθετείται μάλιστα επιτυχώς ο εν λόγω θεσμός και στις περιπτώσεις συναινετικών διαζυγίων ενώπιον συμβολαιογράφου.
Με τις συγκεκριμένες διατάξεις το νομοσχέδιο κάνει ένα άκρως θετικό βήμα προς την ισότιμη πρόσβαση στη δικαιοσύνη όλων των πολιτών, διευκολύνοντας τους οικονομικά αδύναμους να έχουν τη νομική υποστήριξη που αρμόζει σε όλους τους πολίτες.
Με τη θέσπιση μικρής σχετικά επιβάρυνσης, της τάξεως των 30, 40 έως και 50 λεπτών του ευρώ, σκοπείται με το παρόν νομοσχέδιο  η διεύρυνση και  εξυγίανση του συστήματος της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, ενός εξαιρετικά χρήσιμου εργαλείου που βοηθά ήδη και θα βοηθήσει ακόμη περισσότερο στην καθημερινότητα όχι μόνο των δικηγόρων και των δικαστών, αλλά και των πολιτών, οι οποίοι, επίσης,  μπορούν  να έχουν πρόσβαση στο σύστημα. Ηλεκτρονική υπογραφή, ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, ηλεκτρονική παρακολούθηση υποθέσεων, έκδοση γραμματίων από τον προσωπικό υπολογιστή κάθε δικηγόρου, ηλεκτρονικά εκθέματα και πινάκια, ηλεκτρονικές υπηρεσίες των συλλόγων με ένα πάτημα στο πληκτρολόγιο (πιστοποιητικά, ταυτότητες κλπ). Όλα αυτά αποτελούν πολύτιμα βοηθήματα, απλουστευμένες και σύντομες διαδικασίες  για το μαχόμενο δικηγόρο και κατ’ επέκταση τους πολίτες που προσφεύγουν στη δικαιοσύνη.
Στο ίδιο κεφάλαιο ικανοποιείται πάγιο αίτημα των δικηγορικών συλλόγων,  σε συμμόρφωση μάλιστα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου, αναφορικά με την ιδιωτική διαχείριση της περιουσίας τους, η οποία ανατίθεται πλέον αποκλειστικά και μόνο στους ίδιους, καθότι τυγχάνουν νπδδ.
Ιδιαίτερα αναγκαία,  επωφελής και οπωσδήποτε ανθρωπιστικής υφής είναι και η διάταξη του άρθρου 32 για την πρόβλεψη ασφαλιστικής κάλυψης των προσώπων που παρέχουν κοινωφελή εργασία ως μέτρο.  
Με τη διάταξη αυτή καλύπτονται οι περιπτώσεις ατυχημάτων, αφού προβλέπεται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις υπαγωγής, το ποσό της εισφοράς που καταβάλλεται και βαρύνει τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Δικαιοσύνης καθώς και οι παροχές που δικαιούται ο ασφαλισμένος.
Περαιτέρω, με το παρόν νομοσχέδιο τροποποιείται η διάταξη του σχετικού άρθρου του ΚΠοινΔ, όπου προβλέπεται η ενεργοποίηση της αυτόφωρης διαδικασίας για τα αδικήματα της εξύβρισης, της δυσφήμισης και της συκοφαντικής δυσφήμισης δια του τύπου.  Κυρίως πρέπει να τονισθεί ότι αυτοί κατά των οποίων καταλογίζονται τα εν λόγω αδικήματα δεν σύρονται πλέον «εκόντες – άκοντες» ενώπιον των αρμόδιων διωκτικών  αρχών, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία τους, αλλά και τη δημόσια διαπόμπευση. Εκ παραλλήλου διά της  αποφυγής της αυτόφωρης διαδικασίας επιτυγχάνεται κι ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της  θωράκισης  του Τύπου και των λειτουργών του.
Κλείνοντας, στο έκτο κεφάλαιο παρουσιάζονται  σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος, με σημαντικότερη την εξίσωση ως προς την επιμέτρηση των ημερών εργασίας στις αγροτικές φυλακές, όπου δεν υπάρχει σήμερα ένα ενιαίο και εναρμονισμένο σύστημα.
   Πολλές, αλλά απλές και αναγκαίες μεταρρυθμίσεις αναμένομε να επέλθουν στη λειτουργία και απονομή της δικαιοσύνης με το υπό ψήφιση Ν/Σ. Ορθώς λέχθηκε ότι αποτελεί μία συρραφή διάσπαρτων, αλλά κατά ενότητες δομημένων νομοθετικών διατάξεων που μπορεί να μην επιλύουν ή να μη διορθώνουν όλες τις ατέλειες του συστήματος, βελτιώνει όμως προφανείς στρεβλώσεις, εισάγει μικρές αλλά απαραίτητες μεταρρυθμιστικές τομές και εν τέλει κανονικοποιεί και απλουστεύει την καθημερινότητα των πολιτών.

  Περισσότερα στο βίντεο που ακολουθεί: https://youtu.be/-H9R0VNggKQ