Η ιστορία των διοδίων είναι πολύ παλιά. Ξεκινά από την αρχαιότητα. Ας δούμε τι γινόταν πριν 160 χρόνια περίπου.

Μάλλον χαμογελάμε όταν διαβάζουμε το σχετικό διάταγμα γιατί φαντάζει λίγο κωμικό στις μέρες μας, όμως, κάπως έτσι οργανωθήκαμε ως κράτος…

Με βασιλικό διάταγμα επιβάλλονται διόδια στην κυκλοφορία μεταφορικών μέσων εκείνης της εποχής, δηλαδή στα άλογα, μουλάρια και γαϊδούρια που είχαν αναβάτες ή εμπορεύματα, καθώς και στα «εζευμένα», δηλ. σ’ αυτά που έσυραν όχημα επιβατών ή άμαξα φορτωμένη. Που επιβλήθηκαν τα διόδια;

Στους μετακινούμενους επί της Εθνικής Οδού που συνέδεε την Τρίπολη με τους Μύλους Ναυπλίου, όπως περιγράφει το 

Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα ( ΦΕΚ 76/28-11-1856).

Το σύστημα των διοδίων με την επιβολή τέλους στα διερχόμενα ζώα  ως μεταφορικά μέσα, που  επεκτάθηκε αργότερα και σε άλλες εθνικές οδούς, ίσχυσε για πολλά-πολλά χρόνια ακόμα μέχρι να πάρει τη σημερινή μορφή. 

Αξιοσημείωτο είναι ότι-και τότε-η είσπραξη των διοδίων δινόταν σε ιδιώτη με δημοπρασία για μια τριετία ή  «….δι’ επιστασίας, εάν η γενομένη εις την δημοπρασίαν προσφορά δεν ήθελε θεωρηθή παρά του υπουργείου των Οικονομικών συμφέρουσα δια το δημόσιον».

Ας διαβάσουμε το διάταγμα του 1856:

«Περί  διοδίων της από Τριπόλεως εις Μύλους της Ναυπλίας αγούσης αμαξιτής εθνικής οδού»

Λαβόντες υπ’ όψιν το άρθρον 23 του από 2 Σεπτεμβρίου 1852 περί οδοποιΐας νόμου, επί τη προτάσει Ημετέρων επί των Εσωτερικών και των Οικονομικών Υπουργών, απεφασίσαμεν και διατάττομεν.
Άρθρ. 1. Επιβάλλονται διόδια επί των διαβαινόντων ζώων δια της αμαξιτής εθνικής οδού  από Τριπόλεως εις Μύλους Ναυπλίας  και τ’ ανάπαλιν  εκ σταδίων 55.
Άρθρ. 2. Τα κατά το προηγούμενον άρθρον διόδια  άρχονται από 1 Ιανουαρίου 1857 έτους προσδιοριζόμενα επί τριετίαν, ως εφεξής:
α΄)  Δια πάσαν εκ Τριπόλεως εις Μύλους, ή  τ’ανάπαλιν,  διάβασιν ίππου ή ημιόνου ιππευτικού ή  φορτηγού λεπτά είκοσι.
β΄) . Ίππου ή ημιόνου εζευγμένου εις όχημα ή άμαξαν φορτηγού λεπτά τριάκοντα
γ΄). Όνου λεπτά δέκα. 
Τα αυτά διόδια θέλουν πληρώνεσθαι και δια την διάβασιν των ζώων εκ των χωρίων της επαρχίας Μαντινείας εις Μύλους και τ’ ανάπαλιν, δια δε τα ζώα του δήμου Κορυθίου τα διαβαίνοντα από τα διάφορα χωρία του δήμου τούτου εις Τρίπολιν, ή τ’ ανάπαλιν, θέλουν πληρώνεσθαι δια μεν τους ίππους και ημιόνους λεπτά πέντε, δια δε τους όνους δύω. Όταν τα ζώα ταύτα ήναι εζευγμένα θέλουν πληρώνεσθαι τα διπλάσια. 
Άρθρ. 3. Το ήμισυ των κατά το εδάφιον 1 του προηγούμενου άρθρου διοδίων εισπράττεται δια τα ζώα. 
Τα ημίση των εν τω πρώτω εδαφίω του παρόντος άρθρου προσδιοριζομένων διοδίων επιβάλλονται εις τα ζώα.
 α΄) Τα αναχωρούντα εκ Τριπόλεως και των χωρίων της επαρχίας Μαντινείας και δια της θέσεως του  Ταβουλίου λαμβάνοντα άλλην παρά την εις Μύλους άγουσαν αμαξιτήν οδόν. 
β΄) Τα εξ άλλης οδού ερχόμενα και δια της αυτής θέσεως Ταβουλίου,  ή του χωρίου Αχλαδοκάμπου  διευθυνόμενα εις Τρίπολιν, ή εις τα χωρία της επαρχίας Μαντινείας
 γ΄)  Τα εκ του χωρίου Αχλαδοκάμπου διαβαίνοντα εις Τρίπολιν, ή εις Μύλους Ναυπλίου και τ’ ανάπαλιν.
Άρθρ. 4. Η κατά τα άρθρα 2 και 3 πληρωμή των διοδίων είναι υποχρεωτική άμα τα ζώα διέτρεξαν είτε καθ’ ολοκληρίαν, είτε εν μέρει τας δια των αυτών άρθρων προσδιωρισμένας αποστάσεις.
Άρθρ. 5. Η πληρωμή των διοδίων θέλει γίνεσθαι εις τους σταθμούς, τους οποίους ο επιφορτισμένος την είσπραξιν αυτών οφείλει να συστήση τα δε περί ελέγχου της πληρωμής αυτών θέλουσι  κανονισθή παρά του υπουργείου Οικονομικών.
Άρθρ.  6.Τα διόδια θέλουν ενοικιασθή δι όλην την τριετίαν, ή θέλουν εισπραχθή δι’ επιστασίας, εάν η γενομένη εις την δημοπρασίαν προσφορά δεν ήθελε θεωρηθή παρά του υπουργείου των Οικονομικών συμφέρουσα δια το δημόσιον. 
Άρθρ. 7. Η δημοπρασία ενεργείται κατά τους ορισμούς του Β. διατάγματος  περί εκτελέσεως του περί φορολογίας των προϊόντων της γης νόμου. Το δε ενοίκιον πληρώνεται εις το δημόσιον Ταμείον εις τριάκοντα εξ ίσας μηνιαίας δόσεις αρχομένης της πληρομής από της 1 Ιανουαρίου του 1857 έτους.
Εις τους Ημετέρους επί των Εσωτερικών και επί των Οικονομικών υπουργούς ανατίθεται η δημοσίευσις και η εκτέλεσις του παρόντος διατάγματος.
Αθήναι την 31 Οκτωβρίου 1856
Εν ονόματι του Βασιλέως 
Η Βασίλισσα
ΑΜΑΛΙΑ 
Δ. Γ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ,       Α. ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΣ

Ανάρτηση της συγγραφέως, κυρίας Μαρίνας Διαμαντοπούλου

Η φωτογραφία, μεταγενέστερη ασφαλώς, από το άρθρο του Χρήστου Η. Μήτσια, ΕΔΩ