Την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για ρύθμιση οφειλών, προστασία πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, παρουσίασε ο Α. Τσίπρας σε ειδική εκδήλωση με τη συμμετοχή των Ε. Αχτσίογλου, Α. Χαρίτση και Λούκας Κατσέλη. Ειδική μνεία έκανε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στην κ. Κατσέλη , δηλώνοντας πως στην εκπόνηση του σχεδίου ελήφθησαν υπόψη παρατηρήσεις και επισημάνσεις της.

Ο κ. Τσιπρας είπε:

Είναι παράλογο να συζητάμε για ανάπτυξη και προοπτική με μια κοινωνία σε υποθήκη.

Γι’ αυτό και δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι η ερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, είναι τελικά και κυριολεκτικά ένας αγώνας υπέρ βωμών και εστιών. Για να μπορέσουμε με ασφάλεια και σύνεση να οργανώσουμε την επόμενη μέρα. Για το λόγο αυτό, χρειαζόμαστε πέρα από βούληση, που την έχουμε, και σχέδιο.

Χρειαζόμαστε μια άρτια επεξεργασμένη και άμεσα εφαρμόσιμη λύση για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Και πιστεύω την έχουμε και θα σας την παρουσιάσουμε ευθύς αμέσως. Δεν ξεκινήσαμε από το μηδέν, για να φτάσουμε στην πρόταση που θα παρουσιάσουμε σήμερα. Έχουμε ήδη πίσω μας, πολλή δουλειά.

Θυμίζω ότι τον Απρίλιο του 2021, καταθέσαμε το πλαίσιο για ένα μόνιμο και ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, με προστασία της κύριας κατοικίας και άλλων κρίσιμων περιουσιακών στοιχείων, σε αντικατάσταση του Πτωχευτικού της Κυβέρνησης.

Η πρόταση αφορά έκτακτα μέτρα για τη ρύθμιση του πανδημικού χρέους, αλλά και ένα μόνιμο πλαίσιο, διαρθρωμένο σε τρεις βασικούς πυλώνες: επιχειρήσεις – νοικοκυριά – οφειλές προς το Δημόσιο.

Επίσης να θυμίσω ότι τον περασμένο Ιούλιο παρουσιάσαμε ένα σχέδιο με 4 άξονες για τη στεγαστική πολιτική:

Ο πρώτος αφορά την αντιμετώπιση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών με εγγύηση την κατοικία.

Ο δεύτερος τον έλεγχο της δραστηριότητας του Airbnb.

O τρίτος την προστασία του δικαιώματος των νέων σε κατοικία, με τον διπλασιασμό της επιδότησης ενοικίου για νέους και νέα ζευγάρια από 24 μέχρι 44 ετών και τη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων για κάλυψη περισσότερων δικαιούχων.

Και ο τέταρτος, τη δημιουργία τράπεζας στέγης από υπάρχοντα διαμερίσματα και κατοικίες ώστε να διατεθούν κατά προτεραιότητα σε νέα ζευγάρια με χαμηλά ενοίκια.

Αυτά λοιπόν είναι η προγραμματική βάση πάνω στην οποία ερχόμαστε σήμερα να χτίσουμε την πρόταση μας για την ρύθμιση οφειλών και την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά και της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.

Ξεκινάμε με τις απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις που έχουμε σχεδιάσει.

    Πρώτον, δημιουργούμε Υφυπουργείο στο Υπουργείο Οικονομικών, με αποκλειστική αρμοδιότητα τη Διαχείριση του Ιδιωτικού Χρέους και της Στεγαστικής Πολιτικής. Αυτό το κάνουμε ώστε να υπάρχει ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στη λήψη άμεσων μέτρων, συγκεντρώνοντας αρμοδιότητες για την υλοποίηση ολοκληρωμένων και ενοποιημένων πολιτικών αντιμετώπισης αυτού του, οριζόντιου για την κοινωνία, προβλήματος.

    Δεύτερον, συστήνουμε Δημόσια Εποπτική Αρχή για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, που θα υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών.

    Τρίτον, προχωράμε στη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα, που θα υποστηρίζει με ζεστό χρήμα, μέσω στοχευμένων επιδοτήσεων τις ρυθμίσεις κόκκινων δανείων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, θα εξηγήσω μετά, τις δόσεις δανείων ενήμερων δανειοληπτών που αυξήθηκαν υπέρμετρα λόγω της τελευταίας αύξησης των επιτοκίων, για να μπορέσουν να συνεχίσουν οι συνεπείς δανειολήπτες ν’ αποπληρώνουν τα δάνειά τους και τρίτον, την επιδότηση των δόσεων χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέα ζευγάρια, στο πλαίσιο της ειδικής στεγαστικής πολιτικής που εξαγγείλαμε τον περασμένο Ιούλιο.

Βάζουμε επίσης κανόνες στη λειτουργία των funds. Με εξασφάλιση της διαφάνειας και της δικαιοσύνης για τις δραστηριότητες τους.

    Πρώτον, καθιστώντας υποχρεωτική την κατάθεση στη Δημόσια Εποπτική Αρχή του συνόλου των πληροφοριών, δεδομένων και επιχειρηματικών σχεδίων, των τιτλοποιήσεων και αγορών πακέτων δανείων από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.

    Δεύτερον, επιβάλλοντας τη νόμιμη φορολογία στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.

    Τρίτον, αναμορφώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων.

    Και τέλος, αναβαθμίζουμε τα ΚΕΠ δανειοληπτών που υπάγονται στην ΕΓΔΙΧ για τη συμβουλευτική και νομική υποστήριξη των ευάλωτων οφειλετών.

Αυτές είναι οι θεσμικές παρεμβάσεις. Επιτρέψτε μου τώρα να μπω στην ουσία της πρότασής μας, του σχεδίου μας. Ένα σχέδιο που βασίζεται στα εξής χαρακτηριστικά:

Τη συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Την προστασία από ρευστοποίηση της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.

Τη συμμετοχή του Δημοσίου, με την επιδότηση μέρους της ρυθμισμένης οφειλής μέσα από το Ταμείο Αναδιαρθρώσεων που φτιάχνουμε στην Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Την εποπτεία και το συντονισμό της όλης διαδικασίας από την Δημόσια Εποπτική Αρχή.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Ποιους αφορά, για ποιες οφειλές και πώς θα δουλεύει όλη αυτή η διαδικασία. Πρώτα και κύρια, για ποιες οφειλές μιλάμε.

Στην ουσία, μιλάμε για όλες τις οφειλές προς «θεσμικούς» πιστωτές: Τράπεζες, Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, Εταιρείες Απόκτησης και Διαχείρισης Απαιτήσεων, Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία.

Όπως είπα, ο στόχος εδώ είναι η συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Και θέλουμε μια λύση ουσιαστική, όχι ασπιρίνες, για να μην βρίσκουμε ξανά και ξανά μπροστά μας το ίδιο πρόβλημα.

Δεύτερον, να δούμε ποιους αφορά. Μιλάμε για κάθε φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα που έχει περιέλθει σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Έτσι λοιπόν, κάθε πολίτης που έχει περιέλθει σε μια τέτοια δυσάρεστη συνθήκη, δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του και έτσι να προστατεύσει άμεσα την πρώτη κατοικία του, την επαγγελματική του στέγη και την αγροτική του γη, από την αναγκαστική ρευστοποίηση.

Οι προϋποθέσεις είναι απλές και αυτονόητες, χωρίς παραθυράκια για αποκλεισμούς:

Μόνιμη και γενική αδυναμία ικανοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Απουσία καταδολιευτικής ή απατηλής συμπεριφοράς –βλ. κάποιους Υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας.

Υποχρέωση ειλικρίνειας που εξασφαλίζεται με την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου.

Και τώρα, στις επιμέρους προϋποθέσεις που εξειδικεύονται για την προστασία της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.

Για την πρώτη κατοικία, προϋπόθεση είναι το ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία ή εν δυνάμει κύρια κατοικία.

Για την επαγγελματική στέγη, το ακίνητο να χρησιμεύει ως φορολογική και πραγματική έδρα άσκησης κύριας επαγγελματικής δραστηριότητας.

Για την αγροτική γη, το ακίνητο να ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότη.

Δυο σημαντικές προϋποθέσεις: Το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη να μην ξεπερνάει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%.

Και τέλος, η αντικειμενική αξία του ακινήτου για να ενταχθεί στη ρύθμιση να μην υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ για μία τετραμελή οικογένεια.

Όπως θα καταλάβατε, πρόκειται για ένα σχέδιο σαφέστατο όσον αφορά τις οφειλές και ευρύτατο σε ό,τι αφορά τους δικαιούχους. Η απλότητα και η ευρύτητα αποτελούν την αφετηρία για να μπούμε πια στα επόμενα εξίσου σαφή βήματα της διαδικασίας.

Εδώ έχουμε δυο στάδια. Το ένα στάδιο είναι το λεγόμενο εξωδικαστικό και αυτό έχει δυο εναλλακτικές επιλογές για τον οφειλέτη. Και το άλλο, το δεύτερο στάδιο είναι η προσφυγή στη δικαστική οδό, προτεραιότητα έχει το εξωδικαστικό στάδιο και στόχος μας είναι να λύνονται εκεί με ρυθμίσεις τα προβλήματα, αλλά εάν δεν υπάρξει λύση για διάφορους λόγους υπάρχει και η δικαστική προσφυγή.

Στο πρώτο στάδιο της εξωδικαστικής ρύθμισης. Κρίσιμο στοιχείο επαναλαμβάνω είναι η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής του πιστωτή, για να το πω απλά: καμία Τράπεζα και κανένα πιστωτικό Ίδρυμα δεν θα μπορεί να κάνει πια αυτό που λέμε bypass την υποχρέωσή του να προτείνει μια βιώσιμη λύση στον οφειλέτη και αντί να προχωρά σε ρύθμιση να προχωρά σε express αναγκαστικές εκτελέσεις και σε πλειστηριασμούς.

Τα βήματα εδώ είναι τα εξής: ο οφειλέτης υποβάλλει ένα αίτημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ειδικής Γραμματείας διαχείρισης ιδιωτικού χρέους. Η συμμετοχή των πιστωτών είναι υποχρεωτική, όπως και το αποτέλεσμα της παραγόμενης ρύθμισης.

    Αν ο πιστωτής δεν συμμετάσχει, τώρα ακυρώνεται κάθε πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης. Η όλη διαδικασία όπως προείπα διενεργείται μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, άρα με αντικειμενικότητα, με γρήγορη, εύκολη και αξιόπιστη συλλογή δεδομένων, με πραγματοποίηση διασταυρώσεων, με ταχύτητα στην έκδοση της ρύθμισης και χωρίς κόστος για το δανειολήπτη.

Από αυτό το πρώτο εξωδικαστικό στάδιο, όπως είπα πριν λίγο, προκύπτουν δύο εναλλακτικές διαδρομές από τη στιγμή που μπαίνουμε στο πλαίσιο της ρύθμισης.

Η πρώτη εναλλακτική, είναι μια ρύθμιση της οφειλής με μεγάλη διαγραφή μέρους της οφειλής, αλλά σύντομη στη διάρκεια αποπληρωμής. Αυτή η κατηγορία αφορά ήδη μεταβιβασθέντα στεγαστικά δάνεια που τα διαχειρίζονται οι περιβόητες εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων.

Και περιλαμβάνει:

· Διαγραφή οφειλής, της τρέχουσας ονομαστικής αξίας του δανείου, μεταξύ 40 έως 60 %.

· πρόβλεψη για κρατική επιδότηση ως και 50% για την εξυπηρέτηση της εναπομείνασας οφειλής, με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.

· σύντομη διάρκεια αποπληρωμής από 5 έως 10 έτη, με βάση την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν δύναται να ακολουθήσει τη βραχυχρόνια ρύθμιση, του παρέχουμε και μια δεύτερη εναλλακτική: τη ρύθμιση της οφειλής με μακρόχρονη διάρκεια αποπληρωμής και χαμηλές δόσεις.

Σε αυτή την περίπτωση καταβάλλεται το 100% της αντικειμενικής αξίας του προστατευόμενου ακινήτου. Αυτά δηλαδή που ο πιστωτής θα έπαιρνε αν έβγαινε στον πλειστηριασμό, αλλά σε βάθος χρόνου με μηνιαίες ισόποσες δόσεις. Η αντικειμενική αξία προσδιορίζεται από την εκκαθαριστική δήλωση του ΕΝΦΙΑ και όπου αυτή δεν υπάρχει, από την εκτίμηση συμβολαιογράφου.

Σε περίπτωση που η αντικειμενική αξία είναι μεγαλύτερη από το οφειλόμενο ποσό, γιατί υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις, προφανώς καταβάλλεται το οφειλόμενο ποσό σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις.

Τώρα η διάρκεια αυτής της μακροχρόνιας ρύθμισης κυμαίνεται από 10 έως και 35 έτη, κάτι που εξαρτάται φυσικά και από την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη. Ενώ εξασφαλίζεται σταθερό χαμηλό επιτόκιο, ίσο με 2%.

Όσον αφορά τις δόσεις, μια σημαντική παράμετρος. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις που η ρύθμιση βγήκε, αλλά το μηνιαίο ποσό ήταν αδύνατο να καταβάλλεται με συνέπεια λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος.

Για το λόγο αυτό, υπάρχει η δικλείδα ώστε η μηνιαία δόση υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού, να μην ξεπερνά τα 3/10 του εισοδήματος, δηλαδή να μην ξεπερνά το 30% του διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού.

Για τις πιο ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών, που θα επιλέξουν τη δεύτερη αυτή εναλλακτική της μακροχρόνιας αποπληρωμής έως 35 έτη, η χορήγηση ρύθμισης συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων, για να μην χαθεί η ρύθμιση.

Τα όρια ευαλωτότητας που ισχύουν σύμφωνα με το Νόμο 4472 που ψηφίσαμε το 2017, διευρύνονται κατά 50% προκειμένου η επιδότηση αυτή να αφορά ακόμα περισσότερους συμπολίτες μας, δεδομένης και της αύξησης του κόστους διαβίωσης. Αυτά αφορούν την εξωδικαστική διαδρομή.

Πάμε τώρα στο άλλο στάδιο, το οποίο αφορά τη δικαστική προσφυγή. Είναι η καταφυγή που προβλέπεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

    Σε ό,τι αφορά τον οφειλέτη. Εάν παρά την υποχρεωτικότητα και παρά το γεγονός ότι αν ο πιστωτής αρνηθεί να συμμετάσχει στη διαδικασία της ρύθμισης θα υπάρξει άρση κάθε αναγκαστικής εκτέλεσης, παρ` όλα αυτά αν ο πιστωτής, η Τράπεζα, το fund τελικά αποφασίσει να μην συμμετάσχει στο εξωδικαστικό στάδιο, τότε ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να πάει στη δικαστική οδό, στη δικαστική συνδρομή ή εάν θεωρεί ο οφειλέτης ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης που κατέθεσε, ή αν κρίνει αιτιολογημένα όμως την ρύθμιση ως μη βιώσιμη ή εσφαλμένη και επιθυμεί εξατομικευμένη κρίση από το δικαστή, υποβάλλοντας σχετική πρόταση. Θα έχει το δικαίωμα της κρίσης από το δικαστή.

Ενώ βεβαίως και για τον πιστωτή, εάν διαφωνεί με την απόφαση υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό, θεωρώντας ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, θα έχει κι αυτός τη δυνατότητα να πάει στη δικαστική οδό.

Για όλες τις περιπτώσεις που θα πάνε στη δικαστική οδό, θα υπάρχει ειδική σύντομη προθεσμία εκδίκασης των σχετικών υποθέσεων στο πλαίσιο της εκουσίας δικαιοδοσίας.

Φίλες και φίλοι, αυτή είναι περιληπτικά η λύση την οποία έχουμε σχεδιάσει και σκοπεύουμε άμεσα να εφαρμόσουμε. Μέχρι την έναρξη όμως της λύσης αυτής δεν θα αφήσουμε κανέναν και καμία σε κενό. Γι` αυτό και η πρώτη μας ενέργεια που έχουμε σχεδιάσει, είναι να προχωρήσουμε αμέσως με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, με βάση τα παραπάνω εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για διάστημα τριών μηνών τουλάχιστον, έως ότου δηλαδή τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών.

Ο στόχος προφανής: να κλείσουμε και την τελευταία κερκόπορτα στους επιτήδειους που μπορεί σήμερα να εποφθαλμιούν την περιουσία των Ελλήνων πολιτών και πιθανά να σχεδίαζαν ένα ρεσάλτο της τελευταίας στιγμής πριν επανέλθει η δικαιοσύνη και η λογική σε αυτό τον τόπο.

Θέλω από αυτή την εκδήλωση παρουσίασης της πρότασής μας σήμερα να μιλήσω πολύ καθαρά και να τους προειδοποιήσω: το πάρτι τελειώνει στις 21 του Μάη. Η Δικαιοσύνη θα επιστρέψει στον τόπο. Αν σχεδιάζετε αυτή τη μεγάλη αναδιανομή πλούτου και περιουσίας, να το ξεχάσετε.

Τέλος επειδή μιλάμε για Δικαιοσύνη παντού, θέλω σήμερα να αναφερθώ και στις περιπτώσεις των συμπολιτών μας, πάνω από 70.000 δανειολήπτες, που έλαβαν στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο και βρέθηκαν με υπέρογκες επιβαρύνσεις μετά το ξεκλείδωμα της ισοτιμίας, επιβαρύνσεις έως και τρεις φορές επάνω από το ποσό που δανείστηκαν.

Δικαιοσύνη για αυτούς τους συμπολίτες μας σημαίνει νομοθετική ρύθμιση ώστε προστατευτεί η πρώτη κατοικία τους και να ρυθμιστεί η οφειλή τους με βιώσιμο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ισοτιμία τη περίοδο που έλαβαν το δάνειο, αλλά και το ποσό που έχουν ήδη αποπληρώσει. Δεσμευόμαστε ότι θα το κάνουμε πράξη.

Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, η πρόταση που παρουσιάσαμε σήμερα και βεβαίως θα συζητήσουμε εκτενώς και με τους φορείς εκπροσώπους φορέων που έχουμε καλέσει σήμερα για να κουβεντιάσουμε αυτή την πρόταση, είναι πιστεύω μια σημαντική και ισχυρή απάντηση σε μια επείγουσα και υπαρξιακή θα έλεγα ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας.

Δεσμευόμαστε ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ την 21η του Μάη θα ανοίξει το δρόμο την επομένη κιόλας ημέρα, για μία προοδευτική Κυβέρνηση συνεργασίας. Δεν θα χρειαστεί να πάμε σε δεύτερες, σε τρίτες εκλογές όπως σχεδιάζει ο κ. Μητσοτάκης. Με νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα πάμε την επόμενη μέρα σε Κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας.

    Γι` αυτό και θα ήθελα κλείνοντας να επισημάνω ότι η πρόταση αυτή θα αποτελέσει από τη πλευρά μας βασικό σημείο αλλά και προϋπόθεση προγραμματικής συμφωνίας των προοδευτικών δυνάμεων. Ώστε με τη συμφωνία των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου, αυτή η πρόταση να γίνει νόμος του κράτους από την πρώτη εβδομάδα εργασιών της νέας Βουλής που θα εκλέξει στις 21 του Μάη ο ελληνικός λαός.

Να γίνει με δυο λόγια η πρόταση αυτή, το σχέδιο αυτό, η πρώτη νομοθετική παρέμβαση της νέας προοδευτικής Κυβέρνησης της χώρας. Αυτός είναι ο στόχος μας και απέναντι σε αυτή την πρόταση, απέναντι σε αυτό τον στόχο καλούμε όλους τους πολίτες, όλους τους φορείς, αλλά και όλες τις προοδευτικές δυνάμεις να τοποθετηθούν.

Θέλουμε και μπορούμε να γυρίσουμε σελίδα στις 21 του Μάη και να επαναφέρουμε σε αυτό τον τόπο τη Δικαιοσύνη. Το έχει ανάγκη η κοινωνία που ασφυκτιά, η μεσαία τάξη που εξαπατήθηκε, οι αδύναμοι που βλέπουν τα τέσσερα τελευταία χρόνια να γίνονται ολοένα και πιο αδύναμοι.

Δικαιοσύνη παντού, λοιπόν.
Να είστε καλά.